Blog 5: Een stukje Afrika

Na het fantastische Holi Phagwa moesten we op dinsdag gewoon weer om 7:45 uur op stage zijn. Hier heb ik niet veel kunnen doen doordat ik nog steeds geen uitsluitsel heb over mijn project. Ik had een plan wat werd afgekeurd door school, terwijl mijn stageplek het ondersteunt. Nu is er binnen school wat gediscussieer over wat ik moet gaan doen. Met dhr. Hulsman, de directeur van stage, heb ik daarom kunnen regelen dat ik woensdag lekker thuis kon blijven. Goed getimed, want een migraineaanval heeft mij die dag getackeld.
Eric, onze landencoördinator vanuit Windesheim, is een kleine twee week in Suriname om ons te helpen met het opzetten van de projecten en komt daarom bij ieder op de stageplek langs. Daarnaast is hij stageplekken aan het regelen voor de studenten die na ons deze minor volgen.

Donderdagochtend kwam Eric naar TANA voor een gesprek met dhr. Hulsman en Jolijn & mij. Hier hebben wij onze opties voor projecten besproken. Hij heeft mij groen licht gegeven voor mijn oorspronkelijke plan, die eerder was afgekeurd. Het is dus allemaal wat vaagjes wat school betreft. Er is nu een maand voorbij, maar wat betreft mijn studie zit er weinig vordering in. Niet zo gek dat het allemaal als een grote vakantie voelt.

Na een behoorlijk korte stageweek volgde een driedaagse cultuurtrip. Ervanuit gaande dat het busje te laat zou arriveren gingen om 6:30 uur de wekkers. Er werd rustig gedoucht, aangekleed en ontbeten. En juist vandaag stonden ze 6:45 stonden al op de stoep!

Bij het busje stonden drie mannen ons op te wachten. Ralph onze tourguide, de buschauffeur en nog een jongeman die wij wel eens in Danceclub Tequila hebben zien dansen waarvan wij vermoedden dat hij een stagiairejager was. Hij bleek gewoon een Nederlandse stagiair te zijn. Oeps.

Drie uur in de bus werd gevolgd door een twee uur durende boottocht in een korjaal over de Surinamerivier. Met de wind in de haren en de zon op ons gezicht voeren we door sterke stromingen en langs grote stenen. Aan rechterkant van de rivier lagen regelmatig trappen die naar dorpjes leiden. Hier komen de inwoners bijeen om zich te baden, kleding te wassen of de afwas te doen. Dat is hier de normaalste zaak van de wereld. Geen douches, wel stromend water van de rivier.

Aangekomen bij Eco resort Sutikamia (suti = lekker, kamia = plek; dus ‘lekkere plek’) konden we meteen aanschuiven voor een warme lunch. Toen de magen gevuld waren kregen we een rondleiding over het terrein van Yvonne. Yvonne is een Nederlandse vrouw die een maand geleden naar Suriname is vertrokken om hier voor een jaar het resort te managen.
Het resort is gevestigd bovenop een heuvel die grenst aan de rivier. Hij bestaat uit drie hutten en een lodge met veranda (zie foto’s). In de programmabeschrijving die wij via de mail hadden ontvangen stond dat wij dit weekend ‘back to basic’ zouden gaan, maar bij het aanschouwen van ons verblijf voelde ik mij erg gezegend.
Rond vier uur ’s middags zijn we naar het nabijgelegen dorpje Botopasi gelopen.
In Botopasi kregen wij uitleg over de leefwijze van de dorpelingen, de Marrons. De Marrons zijn afstammelingen van Afrikanen die door slavenhandendelaars onder dwang naar Suriname zijn gebracht. Daar bevrijdden zij zichzelf uit de slavernij en vestigden ze zich in het oerwoud. De Surinaamse Marroncultuur wordt weleens het best bewaarde stukje Afrika buiten Afrika genoemd.
Mijn zintuigen stonden op scherp tijdens het rondlopen. Ik waande mij in Afrika. Die geur, die temperatuur, die hutjes, die mensen. Het voelde een beetje als thuiskomen.
De mannen uit het dorp zitten het grootste deel van de dag op een bank onder een boom bier te drinken of een jointje te roken. Deze boom wordt Anangosuti (of iets dergelijks) genoemd, wat vertaald wordt met ‘het gaat lekker’.
De kinderen hielden in eerste instantie een beetje afstand, maar hebben even later onze haren versierd met bloemetjes. Met bloementiara’s op ons hoofd liepen we het nabijgelegen sportveld op in afwachting van een potje slagbal. De kinderen waren wild enthousiast en lieten ons radslagen, handstanden en salto’s zien. Een tennisbal vloog door de lucht van hand naar hand en een paar kinderen wilden de bloemen uit onze haren plukken.
Bij het invallen van het donker namen we afscheid van de kinderen zodat wij ons met nog wat daglicht in de rivier konden baden. Een leuke beleving.
In de avond hebben wij ons vermaakt met een paar potjes weerwolven. De Surinaamse personeelsleden van de lodge deden vrolijk mee, want twee weken terug heeft een andere groep stagiaires (inclusief onze twee Vlaamse bovenburen!) dit geïntroduceerd.

De zaterdag begon met de afwas in de rivier. Alle voedselresten mochten we zo het water ingooien. Dat is blijkbaar normaal. Dus even opletten wanneer je aan het baden bent, anders zit je zo onder de bami-slierten.
Na het ontbijt vertrokken wij voor een wandeltocht door de jungle naar het dorpje Pikin Slee. Ralph, de tourguide, was onze gids. Hij liet ons kennismaken met verschillende bomen, vruchten en insecten. Zo kwamen wij een boom tegen die hier bekend staat als de Telefoonboom. Door de jungle heen staan op verschillende plekken deze telefoonbomen. Hij wordt gebruikt als communicatiemiddel wanneer je de groep of de weg bent kwijtgeraakt. Door op de boom te slaan/tikken ontstaat er een hol geluid dat over grote afstand te horen is. Op die manier kan een vermist persoon gelokaliseerd worden.
Onderweg zijn wij gestopt bij een atelier waar twee mannen bezig waren met houtbewerking. In het atelier stonden verschillende stoelen, banken, wandelstokken, bustes en borden. Waar een Nederlander binnen de kortste keren een splinter in de voeten heeft, lopen deze mannen met hun centimeters dikke eeltlaag zonder schoenen over de houtresten.
Na zo’n anderhalf – twee uur kwamen we aan bij het Saamaka Museum in Pikin Slee (de ‘R’ wordt in het Saramakkaans niet uitgesproken). Hier kregen wij uitleg over de Saramaka cultuur. Ze vertelde o.a. dat wanneer een meisje/vrouw trouwt, zij een kleine doek extra om hun middel dragen. Geen trouwringen, wel ‘trouwdoeken’. Verder leerden wij dat man en vrouw in aparte hutten slapen. In de hut van de vrouw is met name kookgerei te vinden, zoals potten en pannen. Hier heeft zij een hele verzameling van. In de mannenhut zijn manden en dozen te vinden, zodat die spullen en voedsel kan opslaan dat hij nodig heeft om zijn vrouwen (ja; meervoud) in alles te voorzien.

’s Middags zijn we de rivier in geweest om te zwemmen. De stroming was op sommige plekken erg sterk, waardoor je moet oppassen dat je niet te ver zou afdrijven om vervolgens opgehaald te moeten worden door een bootje.
Met Jillian, Annieke en twee anderen zijn wij een avontuur aangegaan om uiteindelijk verderop op de stenen/rotsen te komen. Hierbij moesten wij goed de stroming in de rivier beoordelen, zodat we geen foute zetten zouden maken om vervolgens tegen een steen in het water aan te knallen. Op sommige plekken moesten we van steen naar steen springen met eenmaal een meter ertussen. Het voelde als een groot avontuur waarbij teamwork een noodzaak was. Eenmaal aangekomen bij ons einddoel leek het echter alsof het allemaal niets voorstelde. Anticlimax to the max.

Rond tien uur in de avond zijn we naar het dorpje gelopen, omdat wij waren uitgenodigd voor een feestje bij de bar ‘Kiekplace’. Een echte bar kun je het daarentegen niet noemen. Een klein gebouwtje (vijf bij vier) met eerst een soort dansvloer en achterin een wand met enkele flessen alcohol en een koelkastje met frisdrank. Hier hebben wij op Surinaamse muziek met voornamelijk kinderen gedanst. Dat die kindjes op zulke jonge leeftijden al zo soepel in de heupen zijn! Daar sta je dan als houterige Hollander. Iedereen werd wat losser toen ‘Follow the leader’ uit de luidsprekers knalde. De polonaise werd al snel ingezet.
Er werd een dansoptreden gegeven door een dansgroepje bestaande uit vier meisjes. Ze droegen allemaal een ‘trouwdoek’, wat ik best schokkend vond. Zouden ze allemaal al getrouwd zijn? Ralph heeft mij gerust kunnen stellen; dit was alleen voor het optreden. Echter waren deze meisjes op een manier aan het dansen dat in mijn Westerse ogen behoorlijk ongepast is. Die heupbewegingen… En zo jong… Hetzelfde gold even later bij de jongetjes. Ze stonden al schurend achter ons. Vol ongeloof stonden we even later met z’n allen buiten om het te bespreken. Ook bij thuiskomst hebben we het er een tijd met Yvonne over gehad. Al reflecterend keken we terug op de situatie. In onze ogen maken ze seksuele bewegingen en is hun manier van dansen zeer ongepast. Maar dat vinden wij. Wat vinden zij ervan?
De volgende ochtend hebben zijn we daarom in gesprek gegaan met een man uit het dorp die best wat aanzien heeft. Hij vertelde dat hun manier van dansen voortkomt uit hun cultuur. Het is normaal. Kinderen nemen van jongs af aan de gewoonten over van hun ouders, waardoor kindjes van 2 al heupwiegend en schuddend met hun kont dansen. Zij hebben totaal geen bijbedoelingen met de bewegingen die ze maken.
We hebben onze reflectieles wel weer gehad.

Zondagochtend ging om 8:00 uur de wekker, omdat de afwas gedaan moest worden. Tijdens het afwassen kwam Ellen vertellen dat de kerk om 9:00 uur zou beginnen in plaats van 10:00 uur. Wie mee wilde moest dus opschieten. Ik ben snel in een lange broek gekropen, heb een paar sultana’s naar binnen gewerkt en ben vervolgens met Annieke en onze Surinaamse gastvrouw naar de kerk gegaan. Hier zijn we niet zo lang gebleven, omdat onze gastvrouw terug wilde. Zij is niet gelovig, maar gaat wel iedere zondag naar de kerk omdat dat vanuit haar functie als schoolhoofd nodig is.
Het eerste viel mij op dat mannen en vrouwen apart van elkaar zaten en bijna alle vrouwen een jurk/rok en hoedje droegen. Laten we stellen dat wij een beetje underdressed waren.
Na een paar gezangen te hebben gezongen (uiteraard in het Saramakkaans), was het tijd voor de collecte en de mededelingen. Daarna zijn we kerk uitgeglipt.

Na de kerkdienst hebben we nog even lekker kunnen liggen in de stoelen op de veranda, alvorens we de reis naar Paramaribo zouden maken. Het was een mooi, interessant en relaxt weekend.